Më 15 tetor Shqipëria shënoi një moment historik në Procesin e Integrimit Europian. Konferenca Ndërqeveritare Shqipëri-BE, e mbledhur në Luksemburg çeli negociatat për grup kapitullin e parë me Shqipërinë që përfshin disa fusha thelbësore, si drejtësia, gjyqësori, funksionimi i institucioneve demokratike, prokurimi publik si dhe reforma e administratës publike.
Mbyllet kështu një kapitull tjetër ai i pritjes së gjatë, disa herë të merituar e disa herë jo, që Shqipëria ka qenë e detyruar ta vuajë për shumë arsye. Sot është dita të ndjehemi krenarë dhe të gëzuar, por vetëm kaq, sepse, nëse do të na duhet të analizojmë se përse u vonuam kaq shumë dhe përse nuk arrijmë të ndjekim hapat e sigurt të vendeve që zhvillohen më shpejt e më mirë nga ne, atëherë do të na duhet të reflektojmë thellë dhe të bindemi se shkak i kësaj vonese, në më të shumtën e kohës, kemi qenë vetë ne.
Është e thjeshtë sot të fajësosh historinë dhe të kaluarën tënde, megjithëse, në një farë mënyre, ato përcaktojnë edhe antropologjinë e të menduarit kolektiv, por bëhet e vështirë kur analizojmë sot sjelljen e shoqërisë sonë dhe të politikës shqiptare. Përse duhet t’i njohim Edi Ramës një meritë për këtë që ndodhi më 15 tetor dhe cila është ajo ? Shqipëria, pas rënies së diktaturës, është drejtuar nga dy a më shumë ish-komunistë. Sali Berisha që uzurpoi Lëvizjen e Dhjetorit dhe e solli në gjendjen që është sot Partinë Demokratike, vinte nga kultura dhe shkolla e ngurtë e stalinizmit enverian.
Fatos Nano ishte një komunist liberal që në ndryshim nga Berisha e modernizoi partinë e trashëguar nga Enver Hoxha. Kryeministrat e tjerë si Vilson Ahmeti apo Bashkim Fino nuk luajtën ndonjë rol të ndjeshëm në këtë periudhë. Edi Rama është i vetmi kryeministër i tranzicionit që po qeveris në tre mandate dhe nuk ka qenë asnjë ditë komunist. Formimi i tij kulturor e politik, përkundrazi është ushqyer nga vetëdija liberale europiane, antisllave dhe antikomuniste.
Ndaj nuk është rastësi që reformat e guximshme që ai ka ndërmarrë e drejtuar në këta vjet, i bindën më në fund aleatët tanë të Bashkimit Europian që të çelen negociatat. Protagonizmi i Edi Ramës në tranzicionin shqiptar mund të shihet në shumë drejtime. Në një vend demokratik opinionet për një personalitet politik nuk janë asnjëherë homogjene. Veç kësaj, ne, shqiptarët, vuajmë nga kultura e rrafshimit të vlerave dhe nga mosrespektimi i hierarkive. Ne nuk e kemi ndjenjën e imponimit dhe të sugjestionimit ndaj të huajve/ Gazeta Tema